Cure = pay?
Kregen Chinese artsen betaald voor gezonde patiënten?
opinie
‘In het oude China kregen dokters betaald zolang hun patiënten gezond waren. Werd een patiënt ziek, dan stopte de betaling, om pas na genezing te worden hervat.’
door John Jaarsveld
Deze bekende anekdote bevat waarschijnlijk weinig historische waarheid. Ook in het oude China werden artsen betaald voor hun diensten en het was mogelijk, mits je als arts goed werk leverde, om een aanzienlijk vermogen op te bouwen.
Moderne onvrede
Toch raakt de legende aan onze moderne onvrede over de buitensporige kosten van de zorg, die juist voor chronisch zieken steeds moeilijker op te brengen zijn. Het verhaal onderstreept het belang van preventie, waar tegenwoordig ‒ daarover zal iedereen het eens zijn ‒ onvoldoende aandacht voor is. En het bekritiseert het huidige zorgmodel met behandelwijzen die medicijn op medicijn stapelen, maar het belang van de patiënt (beter worden) gemakkelijk uit het oog verliezen.
De Riten van Zhou
Een passage uit het boek De Riten van Zhou (周禮), samengesteld tussen 400 en 200 voor Christus:
‘Als ziekten het land teisteren, met zweren op het hoofd of met wonden op het lichaam, gaat de hoofdarts bij de mensen langs en stuurt ze vervolgens naar de medische specialisten voor de behandeling. Aan het eind van het jaar onderzoekt hij het werk van de specialisten en past hun salaris aan.’
Ofwel: in het oude China werden artsen afgerekend op de hoeveelheid werk die ze verzetten, dan wel op het resultaat dat ze met hun behandelingen behaalden.
Een andere passage meldt:
‘Het ministerie van volksgezondheid onderscheidt vier typen artsen: diëtisten, internisten (gespecialiseerd in infectieziektenbestrijding), chirurgen (gespecialiseerd in abcessen en wonden) en veeartsen.’
Het was de taak van de diëtisten om de keizerlijke hovelingen gezond te houden, door middel van gezond voedsel dat paste bij het seizoen: preventie dus. Net als de andere typen specialisten, die zich richtten op de behandeling van ziekten, kregen zij gewoon voor hun diensten betaald.
Waar komt de legende dan vandaan?
De Gele Tulbanden (黃巾之) waren een daoïstische sekte uit de tweede eeuw. Zij traden op als healers en stonden erom bekend dat ze mensen gratis behandelen als die geen geld hadden. De oprichters zagen het als hun plicht om hulp te bieden aan de boerenbevolking, die gebukt ging onder zware belastingen en misoogsten. Mogelijk komt het idee van artsen die alleen geld krijgen van gezonde patiënten, hier vandaan.