Cure = pay?

Kregen Chinese artsen betaald voor gezonde patiënten?

opinie

‘In het oude China kregen dokters betaald zolang hun patiënten gezond waren. Werd een patiënt ziek, dan stopte de betaling, om pas na genezing te worden hervat.’

door John Jaarsveld

Deze bekende anekdote bevat waarschijnlijk weinig historische waarheid. Ook in het oude China werden artsen betaald voor hun diensten en het was mogelijk, mits je als arts goed werk leverde, om een aanzienlijk vermogen op te bouwen.

Moderne onvrede

Toch raakt de legende aan onze moderne onvrede over de buitensporige kosten van de zorg, die juist voor chronisch zieken steeds moeilijker op te brengen zijn. Het verhaal onderstreept het belang van preventie, waar tegenwoordig ‒ daarover zal iedereen het eens zijn ‒ onvoldoende aandacht voor is. En het bekritiseert het huidige zorgmodel met behandelwijzen die medicijn op medicijn stapelen, maar het belang van de patiënt (beter worden) gemakkelijk uit het oog verliezen.

De Riten van Zhou

Een passage uit het boek De Riten van Zhou (周禮), samengesteld tussen 400 en 200 voor Christus:

‘Als ziekten het land teisteren, met zweren op het hoofd of met wonden op het lichaam, gaat de hoofdarts bij de mensen langs en stuurt ze vervolgens naar de medische specialisten voor de behandeling. Aan het eind van het jaar onderzoekt hij het werk van de specialisten en past hun salaris aan.’

Ofwel: in het oude China werden artsen afgerekend op de hoeveelheid werk die ze verzetten, dan wel op het resultaat dat ze met hun behandelingen behaalden.

Een andere passage meldt:

‘Het ministerie van volksgezondheid onderscheidt vier typen artsen: diëtisten, internisten (gespecialiseerd in infectieziektenbestrijding), chirurgen (gespecialiseerd in abcessen en wonden) en veeartsen.’

Het was de taak van de diëtisten om de keizerlijke hovelingen gezond te houden, door middel van gezond voedsel dat paste bij het seizoen: preventie dus. Net als de andere typen specialisten, die zich richtten op de behandeling van ziekten, kregen zij gewoon voor hun diensten betaald.

Waar komt de legende dan vandaan?

De Gele Tulbanden (黃巾之) waren een daoïstische sekte uit de tweede eeuw. Zij traden op als healers en stonden erom bekend dat ze mensen gratis behandelen als die geen geld hadden. De oprichters zagen het als hun plicht om hulp te bieden aan de boerenbevolking, die gebukt ging onder zware belastingen en misoogsten. Mogelijk komt het idee van artsen die alleen geld krijgen van gezonde patiënten, hier vandaan.

Oprichter en leider van de Gele Tulbanden Zhang Jue
(ca. 1900)

Zhang Jue Qing Portrait 1900

Gezondheidscoach

Een andere bron van de legende kan het gegeven zijn dat rijke Chinese families nogal eens een gezondheidscoach, een yang sheng-expert, in dienst hadden. Zo iemand gaf op allerlei vlakken advies, raadde oefeningen (qi gong) aan en gaf dieetvoorschriften. Werkten zijn technieken niet, dan werd hij snel weggejaagd: no cure, no pay!

Huisartsen van nu

Ter vergelijking met het oude China is de situatie van de reguliere huisartsen in Nederland interessant. Deze krijgen tegenwoordig een vast bedrag per kwartaal per patiënt die bij de praktijk is ingeschreven, of deze nu op consult komt of niet (lees: ziek is of niet). Op die manier is de arts minder afhankelijk van het aantal consulten en toch verzekerd van een vast inkomen. Dat model komt misschien nog wel het dichtste bij het ideaal dat de oude Chinese anekdote over de betaling van artsen schetst.

TCG-therapeuten van nu

TCG therapeuten aangesloten bij de Zhong baseren hun behandeling op de traditionele en moderne Chinese geneeskundige kennis, afgestemd op onze huidige leefomgeving. Hun streven is altijd gelijk: de patiënt beter maken door de balans te herstellen in het lichaam, in samenhang met voeding, beweging en andere aspecten van een gezond leven.

Bronnen:

Buell, D.B. en E.N. Anderson, A Soup for the Qan: Chinese Dietary Medicine of the Mongol Era As Seen in Hu Sihui’s Yinshan Zhengyao, 2010

Hinrichs, T.J. en L. Barnes, Chinese Medicine and Healing: An Illustrated History, 2013

Lloyd, G. en N. Sivin, The Way and the Word: Science and Medicine in Early China and Greece, 2002

Nylan, M., The Five Confucius Classics, 2001

Unschuld, P.U., Medical Ethics in Imperial China, 1999

Wellicht vindt je dit ook interessant …