Oost en west samen sterk tegen ziekte

Alleen de benadering verschilt

achtergrond

Traditionele Chinese geneeswijzen, zoals acupunctuur, kruiden, qi gong, tuina, shiatsu, cupping, moxibustie en guasha, kunnen reguliere westerse therapieën ondersteunen, versterken, aanvullen of hun bijwerkingen verminderen.

In het Westen gelden deze geneeswijzen als ‘alternatief’, zowel in positieve als in negatieve zin. Voor sommigen reden om de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) te veroordelen, voor anderen om te benutten, juist omdat het anders is dan de gebruikelijke opties. In China ligt dit anders: daar wordt veel moeite gedaan om de traditionele geneeswijzen te vestigen als wetenschappelijk onderdeel van de reguliere geneeskunde.

Er is maar één wereld en er zijn verschillende gezichtspunten, voortkomend uit imperfecties in de verklaringen. Een TCG-therapeut heeft geen verplichting aan een bepaalde leer of aan dogmatische ‘waarheden’. De behandelaar heeft alleen een verplichting aan zijn patiënt: om hem of haar te helpen.

Alternatief is betrekkelijk

De betekenis van de term ‘alternatief’ verschilt sterk per tijdperk: het eerste boek over acupunctuur, nu tot alternatieve geneeskunde gerekend, is al in 1683 voor en door westerse artsen geschreven en uitgeven in Amsterdam. Aderlaten en koppen zetten (cupping) waren tot eind 19e eeuw reguliere behandelingen. Omgekeerd golden het geven van foliumzuur aan zwangere vrouwen ‒ om open ruggetjes te voorkomen ‒ en echo’s maken om organen te bekijken, ooit als ‘alternatief’. En ook de waarschuwing om te stoppen met roken werd lang vooral uit de alternatieve hoek gehoord.

Principes van genezing

We onderscheiden acht principes van genezing:

  1. Voeding (alle diëten, vasten)
  2. Aanraking (shiatsu, fysiotherapie, alle massagevormen, reiki)
  3. Rust (meditatie, qi gong, yoga, autogene training)
  4. Beweging (Mensendieck, tai chi, ademhalingstraining)
  5. Medicijnen (kruiden, allopathie, homeopathie)
  6. Invasief (chirurgie, acupunctuur)
  7. Buitenkant aanpassen (chiropractie, sonar)
  8. Binnenkant manipuleren (psychotherapie, creatieve therapie)

Binnen deze acht geneeswijzen is een verdeling te maken. Eén tot en met vier zijn je eigen verantwoordelijkheid: de rol van de therapeut is vooral die van begeleider. Bij de laatste vier ligt de verantwoordelijkheid bij de therapeut, die doet iets met je. Overigens maken veel behandelaars gebruik van verschillende principes.

Je ziet dat in de bovenstaande lijst westerse en oosterse therapieën naast elkaar staan. De westerse en de oosterse benadering van ziekten en aandoeningen is complementair: ze vullen elkaar aan.

Ziek en gezond volgens TCG

Gezondheid volgens de TCG is meer dan het ontbreken van ziekte: een lichaam streeft naar homeostase, naar het in stand houden van balans. De definitie van ziekte is dat er iets niet verandert wat wel zou moeten veranderen. Gezondheid kan wel degelijk betekenen dat regelmatig onderhoud nodig is, maar dat is niet hetzelfde als het idee dat delen van het lichaam ‘kapot’ of ontoereikend zijn. Soms is het voldoende om het lichaam een zetje in de juiste richting te geven, om het weer het ritme van de natuur te laten volgen. En is voor langere tijd onderhoud nodig, dan gebeurt dit eveneens vanuit een positieve visie op het lichaam en gezondheid, met de nadruk op hetgeen in het lichaam wél goed gaat.

De TCG houdt daarnaast rekening met pathologische factoren. Dat zijn onder meer extreme klimatologische veranderingen (wind, kou, vocht/damp, zomerhitte, droogte), een verstoorde leefomgeving, emoties, onjuist dieet, uitputting door werk, traumatisch letsel, genetische tekorten, enzovoort. Al deze factoren kunnen bijdragen aan een disbalans in het lichaam.

Denk bijvoorbeeld aan bacteriën en virussen. De westerse geneeskunde richt de behandeling uitsluitend op de bestrijding daarvan. In de TCG vallen deze ziekteverwekkers onder de noemer ‘damp hitte’, met hun symptomen als roodheid, zwelling, pijn en koorts. Bij de behandeling door een TCM-therapeut zijn zowel de ziekteverwekker als de vitaliteit van het lichaam betrokken. Naast de te elimineren pathogeen kijkt de therapeut naar de ‘zwakke plek’ in het lichaam die de pathogeen heeft binnengelaten, en zal deze via de behandeling versterken om dit de volgende keer te voorkomen.

Wat kan TCG betekenen bij ziekte?

Traditionele Chinese geneeswijzen bieden ondersteuning bij vrijwel alle westerse medische behandelingen. TCG kan het hele lichaam weer in balans brengen, de doorstroming bevorderen, blokkades opheffen en op die manier zorgen voor ontspanning en pijnvermindering. Sommige Oost-West-combinaties zijn zelfs opvallend effectief gebleken. Zo is de werking van acupunctuur tegen bijwerkingen van een kankerbehandeling recent opnieuw bevestigd. Bewezen positieve resultaten zijn er ook bij migraine, angststoornissen, depressie en slaapproblemen. Algemeen hebben Chinese geneeswijzen gunstige effecten op de weerstand van het lichaam.

Wellicht vindt je dit ook interessant …

Seizoenen