Voed je vuurelement

Chinese geneeskunde in de zomer

Zhong Traditionele Chinese Geneeskunde Draak vuurelement

achtergrond

Een zinderende zomer, dat is het gevoel van eindeloos buiten zijn, van terrasjes, het spelen van kinderen, luchtige kleding, gezelligheid en veel lachen. Het is meestal warm en lang licht. De zomer voedt je vuurelement: je passie en je gevoel van verbinding met anderen. Ook Chinese geneeskunde kan helpen je innerlijk vuur aan te wakkeren.

Want is jouw vuurelement niet in balans met je omgeving, dan kun je sneller onrust voelen of juist lusteloos zijn. Zeker in Corona-tijd, nu we andere omgangsregels hanteren, daardoor minder ‘in directe verbinding’ kunnen zijn en rondom meer angst heerst.

In balans met de 5 elementen

In de Traditionele Chinese Geneeskunde zijn de 5 seizoenen (lente, zomer, nazomer (oogst), herfst en winter) ontzettend belangrijk. Ze corresponderen met de 5 elementen: Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. Je vindt de 5 elementen terug op acupunctuurbanen en -punten, maar ook in de kruiden en voeding, en in de bereiding ervan. Door je lifestyle te verbeteren en jouw lichaam in lijn te brengen met het seizoen, kun je weer in balans komen, zeker in combinatie met behandeling door een therapeut van Zhong. Hieronder alvast wat praktische tips om zelf toe te passen.

In balans met de zomer

De zomer start 21 juni: de zomerzonnewende. In de Chinese geneeskunde is de zomerzonnewende het toppunt van Yang (het verwarmende en bewegende aspect) en de start van het element Vuur in de natuur en in onszelf.  De natuur is op z’n uitbundigst en alle bomen, kruiden en bloemen zitten vol levenskracht. De natuur zuigt energie op van de zon als voorbereiding op een goede oogst.

Wij mensen staan in verbinding met de omringende natuur. Bewust of onbewust volgen lichaam en geest de seizoenen en voelen we ons in elk seizoen net weer iets anders. Ben je niet in evenwicht met het seizoen, dan ontstaat een disbalans en (het begin van) ziekte. Afhankelijk van de verhouding van elementen die jij van nature hebt,  werkt dit voor iedereen anders. Zo kan de aard van een seizoen in lijn zijn met jouw aard of juist niet. Ook is de ene zomer is de andere niet. Is het wat kouder, dan zal iemand die zelf veel Vuur bij zich draagt zich een stuk beter voelen, dan als het bloedheet is.

Het element vuur

Het element Vuur is verbonden met een aantal organen: Hart, Dunne Darm, Hartzakje en de Driewarmer. Jouw vuurelement geeft aan hoe het is gesteld met je hart en je dunne darm, je hartzakje en je algehele warmtehuishouding. Heb je onvoldoende van het vuurelement, dan kan dit soms leiden tot fysieke klachten, zoals hartproblemen, maar ook psycho-emotionele klachten: het valt je moeilijk om plezier hebben in het leven, intiem te durven zijn en opwinding te ervaren, en je te veilig voelen.

Hoe voelt jouw vuurelement op dit moment? Zuig je ook voldoende energie op en voel je je vol levenskracht? Is je vuurelement in balans dan voel je je helder en gelukkig. Je voelt liefde voor anderen en kan het goede in de mens zien en liefde geven, zonder verwachtingen. Maar wat als dat niet zo is?

Tips bij een te sterk vuurelement

Ben je in de zomer snel oververhit? Onrustig, of angstig of snel geirriteerd? Krijg je last van opvliegers of slaap je niet goed? Misschien voelen je contacten met anderen vluchtig. Of merk je fysiek dat je hartkloppingen krijgt of naar ruikende ontlasting? Dan kan het zijn dat je teveel vuur bij je draagt, waardoor een hete zomer nog slechter te verdragen is. Je tong kan een rode punt hebben en/of je hebt geel beslag bovenop je tong.

Met kruiden, guasha en acupunctuur kan een Zhong-therapeut een teveel aan Vuur goed behandelen. Doel is dat je je kalmer en beter in balans gaat voelen en dat je voedingstoffen beter opneemt.

Wat kun je zelf doen? Kijk eens of je gluten- of lactosegevoelig bent (waardoor je dunne darm overactief kan zijn) en eet een paar weken gluten- of lactosevrij. Stop in ieder geval met koffie en gemberthee, en drink thee van munt, citroenmelisse, citroenverbena of kamille. En vooral water, liefst lauwwarm!
IJsjes zijn niet zo’n goed idee: je maagtemperatuur reageert met een verhoging om het ijsje op lichaamstemperatuur te krijgen. En let op met sterke alcohol, dat geeft veel vuur in je lijf. Een koel biertje (met mate) kan prima.

Tips bij een zwak vuurelement

Een warme zomer bevalt meestal goed bij mensen met een zwak vuurelement (uitgebluste of depressieve gevoelens, je kunt kouwelijk zijn). Dagelijks zon tanken is goed voor je vitamine D en heb je dan ook hard nodig. Ook in dit geval is het verstandig om te kijken of je nog wel goed voedingsstoffen opneemt, omdat gluten of lactose je dunne darm overbelasten. Ga ook je lichaamstemperatuur eens na. Het kan zijn dat die te laag is en dat je schildklier niet goed werkt. Laat dit dan checken bij je huisarts.
Behandeling door een Zhong-therapeut met acupunctuur, moxa en/of kruiden kan je schildklier ondersteunen. Meer zeevruchten en zeewier eten en jodiumhoudend zout gebruiken zal eveneens goed doen.

Iemand met een zwakker vuurelement is bovendien meer vatbaar voor acute zomerproblemen, zoals plotselinge diarree en braken, vaak na langdurig zwemmen (uitwendige kou), in combinatie met ijs en koude drankjes. Reden temeer om het inwendige Vuur goed brandend te houden.

Voeding en Chinese geneeskunde in de zomer

Warmte voedt zich met lichaamsvloeistoffen en schaadt yin. Daarom wordt aanbevolen om overwegend verkoelende, vochtregulerende voedingsmiddelen (yin-voedsel) in te nemen, om warmte af te voeren en lichaamsvloeistoffen op te bouwen. De beste manier is simpelweg meer groenten eten! De zomer en het vuurelement zijn verbonden met groenten die bitter smaken.

Gebruik deze voeding vaker:

De volgende voedingsmiddelen helpen je afkoelen en jezelf te voeden met zomerse levensenergie.

Appel, citroen, kiwi, meloen, sinaasappel, peer, ananas, mandarijn, komkommer, andijviehartjes, spinazie, tomaat, rauw voedsel, salades, yoghurt, tarwe, gerst, zwarte, of nog beter, groene thee, mineraalwater, witbier, mosselen, konijn

Groene thee: dé zomerthee

Chinezen bevelen groene thee al eeuwenlang aan als ideale drank tijdens zomerse hitte. Groene thee verspreidt die hitte en kan gifstoffen verdrijven, het hartvuur afkoelen, de geest kalmeren, warmte uit lever en galblaas verwijderen en maag en longen ontlasten.

Vermijd deze voeding:

Droog en energetisch heet voedsel zoals koffie en scherpe kruiden, maar ook ijskoud(e) voedsel en dranken, en ijs, omdat ze de spijsverteringsenergie van de maag blokkeren. Let op dat juist kinderen gevoelig zijn voor te koude voedingsmiddelen en dranken. Volgens de Chinese geneeskunde hebben zij een fysiologisch zwak inwendig vuurtje tot ze ongeveer 8 jaar oud zijn.

Bronnen:

Joerg Kastner, Chinese nutrition therapy – Dietics in Traditional Chinese Medicine

Nora Franglen, The Handbook of Five Element Practice

Zomerrecept

Groene muntthee (1,5 liter)
Wat doet het: het bevochtigt je lichaam, klaart hitte, werkt verkoelend en balanceert het vuurelement.

Ingredienten:

– 1 bosje muntblaadjes

– 3 zakjes groene thee

– 6 eetlepels honing

– halve citroen in schijfjes

– 1,5 liter water

Bereiding:

  1. Breng het water in een pan aan de kook.
  2. Zet het vuur uit, laat even een beetje afkoelen (tot 90 graden) en doe er de groene-theezakjes in en de munt.
  3. Deksel op de pan en laat 15 minuten trekken.
  4. Vloeistof in een andere pan overgieten zonder de thee en kruiden.
  5. Voeg de schijfjes citroen en de honing toe en roer door.
  6. Wachten tot het mengsel op kamertemperatuur is en giet over in een kan. Een vers citroenschijfje en wat verse muntblaadjes erin staat leuk!

    Je kunt het ook in de koeling zetten als ice-tea, maar dat is wel minder goed voor je milt-maagsysteem. Als je gekoeld drinkt: maak de slok thee dan eerst warm in je mond.

Wellicht vindt je dit ook interessant …

Seizoenen