Hoe werken de vijf seizoenen in de geneeskunde?

Vijf elementen en seizoenen

Hout, vuur, aarde, water, vuur, metaal en hout vormen in de Chinese filosofie samen Wu Xing, een classificatiesysteem voor alle natuurfenomenen. Vaak wordt dit vertaald met ‘vijf elementen’, omdat ze op het eerste gezicht lijken op de vier elementen uit de klassieke Griekse natuurfilosofie. Maar de achterliggende visie op de wereld is fundamenteel anders. De Griekse elementen vormen de ‘basisbouwstenen’ van de natuur, terwijl het bij Wu Xing gaat om wetmatigheden die de samenhang van fenomenen kunnen beschrijven.

In de geneeskunde

Zo is er een indeling in vijf seizoenen (lente, zomer, nazomer, herfst en winter) en in vijf omstandigheden (wind, hitte, vochtig, droog, koud). Binnen het lichaam worden vijf zintuigen onderscheiden (ogen, tong, mond, neus en oren), maar ook vijf lichaamsdelen (pezen, pols, spieren, huid, botten) en vijf lichaamsvloeistoffen (tranen, zweet, speeksel, slijm, urine). De tien organen zijn onderverdeeld naar yin en yang.

In de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) zijn aan elk ‘seizoen’ aandoeningen gekoppeld, die zich in deze periode vaker voordoen. Lichaam en geest reageren op de verschillen in de natuur:

  • Hout-lente: de natuur ontwaakt, energie is naar buiten gericht, o.a. voorjaarsmoeheid;
  • Vuur-zomer: de natuur staat in bloei, explosieve energie, o.a. hooikoorts en allergieën, maar ook stress en spanning;
  • Aarde-nazomer: laatste bloeitijd en voorbereiding op de herfst, energie in balans, o.a. rusteloosheid, slaapproblemen, mood swings;
  • Metaal-herfst: de natuur keert naar binnen, energie naar binnen gericht, o.a. energiegebrek, herfstgriep;
  • Water-winter: de natuur is in rust, geconcentreerde energie, o.a. winterdepressie.

Achtergrond
De Wu Xing ontstond duizenden jaren geleden in een turbulente periode in de Chinese geschiedenis. Uit een poging wetmatigheden te vinden, als houvast in de steeds veranderende politieke situatie, ontstond het idee dat die wetmatigheden universeler toepasbaar konden zijn. Bijvoorbeeld om het gezonde en zieke lichaam te begrijpen. Vanuit de visie van voortdurende verandering probeert de therapeut de gebieden te vinden waar de verandering gestopt is, en ze weer te verbinden met het ritme van het hele lichaam  ̶  én van de wereld om ons heen.

Bron: Elisabeth Rochat de la Vallee, Sandra Hill, Wu Xing: The Five Elements in Chinese Classical Texts, 2009


Is je vraag beantwoord? 

Zo niet: