Chinese kruidenlegenden

Zǐ sū / Shiso

Zhong-chinese-kruiden-shiso

kruidenlegende

Therapeuten in de Chinese kruidengeneeskunde zetten talloze kruiden in, maar hoe kun je ze onthouden? Uit China zijn vele ‘kruidenlegenden’ overgeleverd. Ze leren ons op een leuke manier meer over de geneeskracht van elk kruid.

Deze keer: Zǐ sū yè, Folium Perillae, Shiso ofwel Perillaplant.


De legende:

Tijdens een groot festival hield een groep rijke jonge mannen een wedstrijd wie het meeste krabben kon eten. Ze aten er een heleboel, en de lege schalen stapelden zich op.

De geneeskundige Hua Tuo was ook aanwezig, samen met zijn student. Toen hij zag hoe de mannen zich aan de krab te buiten gingen, suggereerde hij dat ze beter wat rustiger aan konden doen: ‘Krabben zijn “koud”, daar moet je niet teveel van eten. Een wedstrijd krab eten is niet gezond voor jonge mannen.’

‘We eten waar we voor betaald hebben, wij hebben niets met jou te maken’, reageerden de mannen.

‘Als je nog meer eet, kun je diarree krijgen, en misschien ga je er wel dood aan.’

‘Rot op, ouwe! Probeer ons maar niet bang te maken! We gaan nog liever dood dan dat we naar jou luisteren!’

De krabeters trokken zich niets aan van Hua Tuo’s advies. Ze aten en dronken maar door.

‘Lekker hoor, die krab. Wie heeft er ooit van gehoord dat je er dood van zou kunnen gaan? Laten we ons lekker volproppen en die oude sukkel groen laten zien van jaloezie!’, zei een van hen.

Toen Hua Tuo hoorde hoe onverantwoordelijk en grof ze deden, ging hij naar de uitbater en zei: ‘Ze zijn dronken, je moet ze niet meer wijn geven, ze zullen erin blijven’. Maar de restauranteigenaar zag vooral dat hij goed aan het verdienen was, en snauwde: ‘Bemoei je met je eigen zaken’. Er zat voor Hua Tuo niets anders op dan in een hoek af te wachten.

Tegen middernacht krompen de jonge mannen opeens ineen van de buikpijn. Sommigen rolden over de vloer, het zweet brak hen uit. ‘Is er een dokter in de zaal!’, riepen ze. ‘Een dokter, een dokter, het is middernacht, waar haal ik die zo gauw vandaan?’ mopperde de waard.

Hua Tuo stapte uit de schaduwen vandaan. ‘Ik ben een dokter’, zei hij. ‘Maar jullie wilden toch niet naar mij luisteren?’. De jongemannen trokken wit weg. ‘Kun je ons alsjeblieft helpen? We hebben zo’n buikpijn!’

‘Op voorwaarde dat jullie vanaf nu naar het advies van ouderen, die het beter weten dan jullie, zullen luisteren, en je netjes en respectvol gaan gedragen’, zei Hua Tuo kalm.

De mannen beloofden het meteen. Hua Tuo en zijn assistent liepen naar buiten, waar ze de bladeren van een paarse plant verzamelden. Daarvan maakte Hua Tao een aftreksel van met heet water. Toen de jonge mannen dat opgedronken hadden, voelden ze zich meteen een stuk beter.

Paars comfort

Hua Tuo noemde het kruid zǐ shūfu, of ‘paars comfort’, omdat het verlichting geeft in de buik als daar teveel koude is, maar het versterkt ook de longen, lost slijm op en stopt hoesten. Hua Tuo vertelde zijn leerling dat hij dit ontdekt had door dieren te observeren. Hij had eens een otter gezien, die kronkelde van de pijn omdat hij teveel vis had gegeten. Nadat hij aan een paars kruid had geknabbeld, ging het de otter weer goed. Later is de Chinese naam veranderd in kortweg zǐ sū.

Shiso

In Nederland is zǐ sū vooral bekend onder de Japanse naam, shiso. In Japan dient het onder meer om de kleur van umeboshi (gezouten pruim) mooi rood te maken. Shiso krijg je er vaak bij sushi geserveerd, omdat het desinfecterende eigenschappen heeft en de symptomen van voedselvergiftiging kan verlichten.
Als smaakmaker kom je zǐsū / shiso in verschillende Aziatische keukens tegen. Shiso is familie van de munt en heeft een sterke smaak. In 2009 lanceerde Pepsi in Japan een cola met shiso-smaak. Het blad lijkt op een ronde variant van brandnetel.

Bronnen:

Bensky L.L. e.a., Chinese Herbal Medicine: Materia Medica, portable edition, 2015

Zhu Zhongbao en Zhu Liu, Chinese Herbal Legends, 2006

Wellicht vindt je dit ook interessant …